Jakie konsekwencje niesie obowiązkowy split payment?
Konsekwencje split payment po stronie sprzedawcy
Jeżeli podatnik wystawi fakturę bez adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, to naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe sankcje podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wykazanej na tej fakturze. Jednakże sankcja będzie naliczana wyłącznie od wartości podatku VAT przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Uniknięcie sankcji po stronie sprzedawcy (w przypadku wystawienia faktury sprzedaży bez stosownej adnotacji) będzie możliwe pod warunkiem, że nabywca ureguluje należność (w wartości odpowiadającej kwocie podatku z dostawy towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT) poprzez komunikat podzielonej płatności i nabywca zostanie o tym zaniedbaniu poinformowany w sposób dający mu szansę na uregulowanie płatności w MPP (np. mailowo lub otrzymując fakturę korygującą).
Jak wynika z uzasadnienia projektu do znowelizowanej ustawy o VAT:
„Jeżeli więc sprzedawca przez błąd nie oznaczy faktury koniecznym dopiskiem, wówczas będzie mógł naprawić swoje uchybienie i uniknąć sankcji. W tym celu powinien przede wszystkim poinformować nabywcę, że wystawił mu fakturę bez wymaganego oznaczenia, tak żeby przekazać mu brakującą na fakturze informację, że powinien zapłacić w podzielonej płatności. Informację tę sprzedawca może przekazać w dowolnej formie nabywcy, może to uczynić w dowolny sposób, nawet przed wystawieniem faktury korygującej, w interesie sprzedawcy leży bowiem, żeby nabywca miał szansę zrealizować płatność w mechanizmie podzielonej płatności”.
Przykład 7. Podatnik wystawił fakturę na wartość brutto 30 tys. zł. Dwie pozycje dotyczyły transakcji z załącznika nr 15: aparat fotograficzny cyfrowy – 1 tys. zł netto, 230 zł VAT; kamera cyfrowa – 2 tys. zł netto, 460 zł VAT. Podatnik zapomniał dodać na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. Nie powiadomił nabywcy o jej braku. Jeżeli nabywca nie dokona zapłaty należności stosując podzieloną płatność, wobec dostawcy zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% – 207 zł [(230 zł + 460 zł) x 30%].
Przykład 8. Podatnik wystawił fakturę na wartość brutto 325 tys. zł. Dwie pozycje dotyczyły transakcji z załącznika nr 15: roboty tynkarskie – 2 tys. zł netto, 460 zł VAT; roboty malarskie – 4 tys. zł netto, 920 zł VAT. Podatnik zapomniał zawrzeć adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. Jednakże powiadomił nabywcę o jej braku i wystawi korektę faktury, uzupełniając brak adnotacji na niej. Jeżeli nabywca dokona zapłaty należności, stosując podzieloną płatność lub zostanie o braku adnotacji odpowiednio poinformowany, to nie zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości [(460 zł + 920 zł) x 30%] = 414 zł.
Konsekwencje split payment po stronie nabywcy
Sankcje podatkowe grożą również nabywcy wymienionych towarów bądź usług z załącznika nr 15. Jeśli bowiem nabywca nie dokona płatności za pomocą MPP, to wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której będzie dotyczyć płatność (wynika z dodanego art. 108a ust. 7 ustawy o VAT).
W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Jak wskazuje uzasadnienie nowelizowanej ustawy o VAT:
„Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w podzielonej płatności, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki”.
Wspomniana sankcja nie będzie mieć zastosowania wobec podatnika, który nie dokona płatności w systemie podzielonej płatności, a do czego był zobowiązany (ureguluje należność za fakturę w inny sposób), jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury.
Warto w tej sytuacji spróbować uzyskać informację od sprzedawcy, że tę kwotę rozliczył w ewidencjach VAT i odprowadza od niej (faktury) podatek VAT.
Przykład 9. Sprzedawca wystawił fakturę na wartość brutto 325 tys. zł. Dwie pozycje dotyczyły transakcji z załącznika nr 15: roboty tynkarskie – 2 tys. zł netto, 460 zł VAT; roboty malarskie – 4 tys. zł netto, 920 zł VAT. Sprzedawca zapomniał dodać na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. Poinformował o tym nabywcę usług. Nabywca uregulował płatność za fakturę za pomocą MPP. Tak więc nabywca w związku z tym, że dokonał zapłaty należności, stosując podzieloną płatność wobec dostawcy, nie zostanie obciążony karą grzywny.
Przykład 10. Podatnik wystawił fakturę na wartość brutto 30 tys. zł. Dwie pozycje dotyczyły transakcji z załącznika nr 15: aparat fotograficzny cyfrowy – 1 tys. zł netto, 230 zł VAT; kamera cyfrowa – 2 tys. zł netto, 460 zł VAT. Podatnik zapomniał dodać adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. Nie powiadomił nabywcy (spółki) o braku dodania adnotacji. Nabywca po swojej stronie nie dokonał weryfikacji, co było przedmiotem transakcji i tym samym wysłał sprzedawcy zwykły przelew. W związku z tym, że nie dokonał zapłaty należności, stosując MPP, wobec dostawcy zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30%, czyli 207 zł [(230 zł + 460 zł) x 30%]. Chyba że sprzedawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury, wówczas sankcja nie będzie ustalona.
Konsekwencje split payment na gruncie podatku dochodowego.
Również w tym miejscu dla nabywcy wskazano negatywne konsekwencje uiszczenia płatności (mimo obowiązku) z pominięciem MPP.
Zgodnie z art. 22p ust. 1 pkt 3 i ust. 2 nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy kwota należności (dotycząca pozycji z załącznika nr 15 ustawy o VAT) zostanie opłacona z pominięciem MPP, to nabywca nie będzie mógł jej wprowadzić w koszty podatkowe.
Jeżeli nabywca uznał wydatek za koszt uzyskania przychodu, lecz nie dokonał płatności z zastosowaniem MPP w wartości, w której została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku VAT (albo został zlecony zwykły przelew), należy:
– zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo
– w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody.
Wyksięgowanie wydatku z kosztów uzyskania przychodów w przypadku, gdy podatnik dokona płatności przelewem z pominięciem MPP, nie będzie konieczne, jeżeli złożył zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla sprzedawcy w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.